Współczesne podejście do odpowiedzialności korporacyjnej i zrównoważonego rozwoju ewoluowało z działań w ramach CSR (Corporate Social Responsibility) do obowiązkowych standardów ESG (Environmental, Social, and Governance). Chociaż obie koncepcje mają na celu promowanie zrównoważonego rozwoju, fundamentalnie różnią się w realizacji idei, które za nimi stoją. W tym artykule omówimy, jak ESG wyewoluowało z CSR oraz dlaczego dziś jest to obowiązkowy element strategii biznesowej, a nie tylko zbiór dobrowolnych działań. 

CSR – dobrowolne działania na rzecz społeczeństwa i środowiska 

Corporate Social Responsibility (CSR), czyli Społeczna Odpowiedzialność Biznesu, to filozofia prowadzenia biznesu, której pierwsza przyjęta definicja pojawiła się w latach 70. XX wieku, a okres szczególnego zainteresowania tym terminem przypada na pierwsze dwie dekady XXI wieku. CSR polega na dobrowolnym zobowiązaniu firm do prowadzenia działalności w sposób odpowiedzialny, z uwzględnieniem interesów społecznych i środowiskowych. Firmy, które stosowały CSR, często angażowały się w działania filantropijne, rozwój lokalnych społeczności czy redukcję negatywnego wpływu na środowisko. Jednak brak formalnych standardów i mierników sprawił, że CSR stało się głównie narzędziem budowania pozytywnego wizerunku, a nie realnym zobowiązaniem do zrównoważonego rozwoju. 

ESG – nowy standard odpowiedzialności 

ESG (Environmental, Social, and Governance) to koncepcja, która w pewnym sensie wyewoluowała z CSR, ale różni się od niej pod wieloma względami i wiąże się z zupełnie innymi wyzwaniami. ESG jest odpowiedzią na rosnące wymagania regulacyjne i potrzebę większej transparentności w biznesie. Wynika z rozważań na temat realnego poziomu etyczności firm i ich wpływu na otoczenie. W odróżnieniu od CSR, ESG jest dla wielu przedsiębiorstw obowiązkowe i wymaga regularnego raportowania konkretnych danych dotyczących ich wpływu na środowisko, społeczeństwo i sposób zarządzania. Regulacje takie jak SFDR (Sustainable Finance Disclosure Regulation) czy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) sprawiają, że ESG stało się kluczowym elementem strategii biznesowej, który jest monitorowany i oceniany przez inwestorów oraz organy regulacyjne​.  

ESG a CSR – różnice w celach i metodach 

Kluczową różnicą między CSR a ESG jest to, że CSR koncentrowało się na działaniach dobrowolnych, które często mają charakter narracyjny, a cele, które przed sobą stawiały inicjatywy z zakresu CSR, związane były w dużym stopniu z wizerunkiem marki. Z kolei ESG wprowadza mierzalność i porównywalność, czyli niezbędne czynniki w kontekście zarządzania ryzykiem i podejmowania decyzji inwestycyjnych. Inwestorzy i regulatorzy wymagają konkretnych danych, które pozwalają ocenić realny wpływ firmy na środowisko i społeczeństwo, co sprawia, że ESG ma większe znaczenie strategiczne i finansowe niż CSR​. 

Nowa struktura zarządzania zrównoważonym rozwojem 

W firmach departamenty odpowiedzialne za CSR były ulokowane często bliżej działów marketingu i PR, co wiązało się z koncentracją na celach komunikacyjnych. Natomiast ESG wymaga bardziej kompleksowego oraz specjalistycznego podejścia, integrującego dane i wiedzę z obszarów takich jak finanse, prawo czy zarządzanie ryzykiem. W ESG kluczową rolę odgrywają również zarządy, prezesi czy CEO, którzy mają być inicjatorami transformacji przedsiębiorstwa w kierunku bardziej odpowiedzialnych praktyk. 

Koniec ery greenwashingu 

Jednym z najważniejszych aspektów ESG jest to, że nie pozostawia miejsca na greenwashing, czyli zjawisko, w którym firmy promują się jako bardziej ekologiczne, niż są w rzeczywistości. Wraz z wprowadzeniem rygorystycznych standardów i wymogów raportowania, inwestorzy i regulatorzy (ale również konsumenci) stali się wyjątkowo wrażliwi na próby mylenia opinii publicznej, a odpowiedzialny marketing musi cechować się przede wszystkim transparentnością. ESG wymaga od firm dostarczania rzetelnych danych i weryfikowalnych informacji, co eliminuje możliwość ukrywania rzeczywistego wpływu działalności na środowisko i społeczeństwo.  

W Polsce nadzorowaniem przypadków greenwashingu zajmuje się głównie Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), który może prowadzić postępowania wobec firm wprowadzających konsumentów w błąd. Procedury te obejmują m.in. analizę przekazów marketingowych oraz weryfikację autentyczności twierdzeń dotyczących ekologiczności produktów. Ponadto, certyfikacje, takie jak te wydawane przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji (PCBC), stają się kluczowym narzędziem w walce z greenwashingiem, zapewniając, że tylko firmy spełniające określone standardy mogą posługiwać się ekologicznymi oznaczeniami. W rezultacie, firmy, które angażują się w greenwashing, ryzykują utratę zaufania inwestorów, klientów i regulatorów, co może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i reputacyjnych. Dzięki ESG, przejrzystość i wiarygodność są fundamentem odpowiedzialnego biznesu. 

Podsumowanie 

ESG w naturalny sposób wyewoluowało z CSR jako bardziej zaawansowana, zintegrowana i sformalizowana koncepcja. W przeciwieństwie do swojego poprzednika, nie jest to tylko dobrowolna inicjatywa, lecz obowiązkowy standard w nowoczesnym biznesie. Dzięki formalnym regulacjom i mierzalnym wskaźnikom, ESG staje się kluczowym elementem strategii firm, który pozwala na długoterminowy rozwój z poszanowaniem dla środowiska, społeczeństwa i transparentności zarządzania.  

Firmy są obecnie zobowiązane do rzeczywistego, a nie jedynie deklaratywnego działania na rzecz zrównoważonego rozwoju​. Dlatego tak ważne jest, aby mieć zaufanego partnera, który wie, jak skutecznie komunikować ESG – agencja Q&A Comms ma na to odpowiedź. Sprawdź ofertę i dowiedz się więcej!